اقدامات قبل و بعد از تزریق واکسن در میانسالان و سالمندان
موارد منع تزریق واکسن کرونا
افردی که قبلا در برابر دارو، غذا یا واکسن های دیگر دچار آلرژی شدید یا شوک آنافیلاکسی شده اند و آنها را به بیمارستان کشانیده است منع واکسیناسیون دارند. در عین حال بیمارانی که بیماری‌های خاص، صعب العلاج و جدی دارند، با متخصصین‌شان مشورت کنند. البته این افراد منع تزریق ندارند، بلکه ممکن است احتیاطاتی لازم داشته باشند و باید مراعات کنند. به عنوان مثال بعد از تزریق واکسن باید به مدت نیم ساعت تحت نظر باشند. حتی کسانی که آلرژی‌های خفیف دارند، منع تزریق واکسن کرونا ندارند. افرادی که اکنون بیماری حاد تب‌دار دارند؛ اعم از کرونا یا هر بیماری حاد تب‌دار دیگری یا در روند حاد یک بیماری خاص وجود دارند، مثلا سکته قلبی یا مغزی کردند، با مشورت پزشکان معالج باید واکسیناسیون را انجام دهند که معمولا اجازه می‌دهند که روند حاد بیماری بگذرد و بعد واکسن را برایشان تزریق می‌کنند. همچنین افرادی که علائم کرونا داشته یا تست PCR مثبت دارند، اکنون نباید واکسن بزنند و تزریق واکسن‌شان باید به تعویق افتد. البته اینکه گفته می‌شود افراد حتما باید تست PCR دهند و بعد واکسن تزریق کنند، هیچ جای دنیا چنین توصیه‌ای نمی‌شود و هیچ کجای دنیا ابتدا از افراد تست PCR نمی‌گیرند که بعد واکسن بزنند. کشورهایی که میلیون‌ها تست انجام می‌شود هم چنین کاری انجام نمی‌شود.
افرادی که فشار خون یا دیابت کنترل شده دارند و اکنون دارو می‌خورند نیز منعی برای تزریق واکسن ندارند. اتفاقا توصیه می‌شود افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند، واکسینه شوند. زیرا این افراد در معرض خطر کرونای شدید و بستری به دلیل کرونا هستند و لازم است که حتما واکسن بزنند. به همین دلیل سالمندان باید در خط اول واکسیناسیون قرار گیرند. زیرا اینها افرادی هستند که به دلیل ابتلا به بیماری‌های متعدد زمینه‌ای، در صورت ابتلا به کرونا دچار موارد شدید شده و ممکن است منجر به فوت باشد. در عین حال واکسن کرونا از ابتلا به کرونا به صورت ۱۰۰ درصد جلوگیری نمی‌کند، اما با درصد بالایی جلوی موارد شدید، بستری و مرگ و میر را می‌گیرد و اتفاقا توصیه می‌شود که این افراد حتما واکسن تزریق کنند.
نکات مهم قبل و بعد از واکسیناسیون
۱- زمان واکسیناسیون نباید ناشتا باشید. زیرا ممکن است زمان تزریق واکسن دچار سرگیجه یا افت فشار شده و غش کنید. برای جلوگیری از بروز این مشکلات در هنگام واکسن زدن ، الزم است صبحانه یا میان وعده ساده ای مصرف کنید و شب قبل از واکسیناسیون نیز غذای سبک مانند سوپ حاوی مرغ، سبزی های سبز تیره تازه )اسفناج، جعفری، کلم بروکلی( میل کنید. این موضوع به ویژه در مورد افرادی که ترس از آمپول زدن دارند باید رعایت شود. مصرف شیر، میوه، تخم مرغ، لقمه نان و پنیر ) همراه با سبزیجات مثل گوجه فرنگی یا خیارو ...( بعنوان صبحانه یا میان وعده قبل از تزریق واکسن توصیه می شود.
۲- شب قبل از واکسیناسیون خواب خوب و راحتی داشته باشید و بهداشت خواب را رعایت کنید. خواب کافی و آرام نقش مهمی در آماده سازی سیستم ایمنی بدن و تقویت آن ایفا می کند. مصرف غذاهای ساده و سبک می تواند زمینه ساز یک خواب خوب باشد. سعی کنید بین مصرف شام و زمان خواب حدود دو ساعت فاصله باشد. همچنین مصرف یک لیوان شیر گرم به داشتن یک خواب راحت کمک می کند.
قبل و بعد از واکسیناسیون کدام مواد غذایی را بیشتر بخوریم؟
۱- آب و مایعات فراوان: مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید. تامین آب بدن به میزان کافی قبل و بعد از تزریق واکسن کووید- ۱۹ بسیار مهم است. مصرف مایعات کافی نه تنها سبب عملکرد بهتر بدن در شرایط واکسیناسیون می شود، بلکه از افت فشار خون در افرادی که معموال ترس از آمپول و یا واکسن دارند نیز جلوگیری می کند. افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی، فشار خون بالا یا بیماری های ریوی هستند در خصوص میزان مصرف مایعات باید با پزشک خود مشورت کنند.. مصرف آب ، آب میوه تازه و طبیعی ، دوغ کم نمک و بدون گاز ، شربت های خانگی کم شیرین برای تامین آب بدن مناسب هستند.
۲- مواد غذایی ضد التهاب: مصرف غذاهای ضد التهاب مانند میوه ها، سبزی ها، . آجیل و انوع مغزها و دانه ها ( بادام، گردو، پسته، فندق، بادام زمینی و کنجد)، روغن کنجد و روغن زیتون ماهی های چرب (ماهی آزاد، ساردین، شاه ماهی، قزل آلا، کپور) قبل و پس از تزریق واکسن می تواند کمک کننده باشد. اضافه کردن چاشنی هایی مثل زنجبیل، نعناع فلفلی، دارچین، فلفل، زرد چوبه، سیر و پیاز در تهیه غذا به دلیل خاصیت ضد التهابی توصیه می شود. زردچوبه را می توان به چای نیز اضافه کرد. ماهی های چرب و روغن کبد ماهی بیشترین امگا ۳ را بعنوان عامل ضد التهابی دارند.
۳- مصرف بیشتر سبزی ها و میوه ها: مصرف کافی سبزی روزانه ۵-۳ واحد ، و میوه ۴-۲ واحد قبل و پس از واکسیناسیون همراه با وعده های غذایی و در میان وعده ها توصیه می شود.
۴- مصرف منابع غذایی پروتئینی : مصرف روزانه مقادیر کافی از منابع غذایی پروتئینی و جایگزین های آن شامل انواع حبوبات، تخم مرغ، انواع گوشت بویژه گوشت سفید )مرغ، ماهی، شیر و لبنیات ( شامل ماست، پنیر و کشک ) برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن توصیه می شود.
قبل و بعد از واکسیناسیون از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟
۱- مصرف فست فودها، غذاهای چرب، سنگین و پرنمک و تنقلات شور و نوشیدنی های خیلی شیرین موجب تضعیف سیستم ایمنی شده و توصیه می شود به منظور عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن، قبل و پس از واکسیناسیون از مصرف این گونه غذاها خودداری کنید.
۲- از مصرف روغن های نباتی جامد و نیمه جامد، روغن ها و چربی های حیوانی به دلیل تحریک و ایجاد التهاب پرهیز نمایید.
تهیه و تنظیم: شبکه بهداشت و درمان شهرستان مبارکه – واحد سلامت خانواده و جمعیت
برنامه سلامت میانسالان و سالمندان